Według oficjalnej definicji, iniekcja jest niczym innym jak zastrzykiem. Polega więc na wprowadzeniu do organizmu człowieka lub zwierzęcia określonego roztworu przy użyciu strzykawki zakończonej igłą. Wspomniany roztwór najczęściej jest po prostu lekiem. Rozróżniamy kilka rodzajów iniekcji, w zależności od drogi podania wspomnianego leku – iniekcję podskórną, śródskórną, dożylną oraz domięśniową. Rodzaj wybranej metody wykonanego zastrzyku zależy od rodzaju wstrzykiwanej substancji oraz czasu, w jakim lek ma osiągnąć wymagane stężenie. Ponadto, poszczególne iniekcje charakteryzują się różnymi skutkami ubocznymi oraz potencjalnymi powikłaniami.
Iniekcja podskórna i śródskórna
Iniekcja podskórna uznawana jest za zastrzyk najprostszy technicznie do wykonania. Wykonuje się go poprzez uniesienie “fałdu” skóry oraz wbicie w niego igły pod kątem około 45-90 stopni. Nierzadko pacjenci wykonują taki rodzaj iniekcji samodzielnie w domu. W przypadku podawania leków tą drogą u ludzi, zazwyczaj zastrzyk wykonuje się w rejonie łopatki, ramienia, uda lub brzucha.
Zastrzyk podskórny należy odróżniać od iniekcji śródskórnej. Polega ona na wprowadzenia igły pod znacznie mniejszym kątem, w przedramię od wewnętrznej strony. Taki rodzaj iniekcji najczęściej znajduje swoje zastosowanie podczas wykonywania prób tuberkulinowych oraz testów alergicznych.
Iniekcja dożylna
Iniekcja dożylna, zgodnie ze swoją nazwą, polega na wprowadzeniu leku do wybranej żyły. W przypadku ludzkich pacjentów, najczęściej jest to żyła zlokalizowana w zgięciu łokcia, w obrębie nadgarstka, grzbietu dłoni lub stopy.
W przypadku tego zastrzyku, do administracji leku o wiele częściej korzysta się z wenflonu, niż igły połączonej ze strzykawką. Warto również wspomnieć, że iniekcja dożylna pozwala na najszybsze rozprowadzenie danej substancji po organizmie pacjenta.
Iniekcja domięśniowa
Mięśniami w obrębie których najczęściej wykonuje się iniekcję domięśniową, są zwykle: mięsień czworogłowy uda, triceps oraz mięsień pośladkowy głęboki. W przypadku tego zastrzyku, igła powinna zostać wprowadzona pod kątem prostym. Przed wprowadzeniem leku, ważne jest również zaaspirowanie strzykawki, w celu sprawdzenia, czy osoba wykonująca zastrzyk nie wbiła się przypadkowo w naczynie żylne, zamiast w tkankę mięśniową.
W medycynie ludzkiej, jest to najczęściej wykonywany rodzaj iniekcji. Pozwala ona na podanie leku w wielu różnych formach- może to być zarówno postać zawiesiny, substancja wodna oraz oleista. Zastrzyk podskórny jest więc niezwykle wygodnym rozwiązaniem, pozwala ponadto na szybką dystrybucję podawanej substancji w organizmie i jest iniekcją często wybieraną przez lekarzy.
Iniekcja a potencjalne powikłania
Mówiąc o określonym zabiegu medycznym, nie sposób nie wspomnieć o jego powikłaniach. W przypadku iniekcji, jest ich kilka. Dlatego jeżeli tylko to jest możliwe, należy pozostawić wykonywanie zastrzyków osobom z odpowiednią wiedzą, doświadczeniem oraz kompetencją w omawianym zakresie.
Po pierwsze, zaniedbanie sterylności podczas wykonywania iniekcji może prowadzić do zakażenia (miejscowego oraz rozprzestrzeniającego się po organizmie). Powikłaniem typowym dla iniekcji domięśniowej może być uszkodzenie nerwu kulszowego, zaś dla iniekcji dożylnej – wprowadzenie powietrza do krwiobiegu oraz doprowadzenie do zatoru powietrznego. Niedokładne lub niepoprawne wykonanie zastrzyku może również doprowadzić do zdeponowania leku w innym miejscu, niż było to planowane (na przykład w tkance tłuszczowej lub żyle, zamiast w tkance mięśniowej).